MADDE MADDE ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ – 4

Anayasa değişikliğini izah etmeye devam ediyoruz. Bu 4. bölümde değişikliğin son üç maddesi olan 16,17 ve 18. Maddelerini ele alıyoruz. MADDE 16 – Düzeltme, uyum ve yürürlükten kaldırma maddesi AÇIKLAMA; bu maddede, yapılan değişikliklere uyum sağlamak ve bütünlük olması bakımından anayasanın birçok maddesinde düzeltmeler yapılmıştır. Mesela; Yeni anayasada bakanlar kurulu olmadığından, bunun yerine cumhurbaşkanı ifadesi konulmuştur. Meclisin seçim dönemi yeniden belirlenmiştir. Askeri yargıyı düzenleyen maddeler kaldırılmıştır. Birçok maddede bazı kavramlar madde metinlerinden çıkarılmıştır. Cumhurbaşkanlığı ve yeni düzenlenen yürütme yetkisine dair diğer maddelerle uyum sağlanmıştır. Ayrıca anayasanın 82’nci maddesinin ikinci fıkrasının ikinci cümlesi, 96’ncı maddesinin ikinci fıkrası, 117’nci maddesinin dördüncü ve beşinci fıkraları, 127’nci maddesinin üçüncü fıkrasının ikinci cümlesi, 150’nci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi ile 91, 99, 100, 102, 107, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 120, 121, 122, 145, 156, 157, 162, 163 ve 164 üncü maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. MADDE 17- Anayasaya aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. “GEÇİCİ MADDE 21- A) Türkiye Büyük Millet Meclisinin 27’nci Yasama Dönemi milletvekili genel seçimi ve Cumhurbaşkanlığı seçimi 3/11/2019 tarihinde birlikte yapılır. ….” Seçimin yapılacağı tarihe kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri ve Cumhurbaşkanının görevi devam eder. Meclisin seçim kararı alması halinde, 27’nci Yasama Dönemi milletvekili genel seçimi ve Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. AÇIKLAMA ; Geçici madde ile a) Cumhurbaşkanlığı ve meclis seçimlerinin birlikte ve 3/11/2019 tarihinde yapılması, b) Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç altı ay içinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından bu Kanunla yapılan değişikliklerin gerektirdiği Meclis İçtüzüğü değişikliği ile diğer kanuni düzenlemelerin yapılacağı, c) Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenleneceği belirtilen değişikliklerin ise Cumhurbaşkanının göreve başlama tarihinden itibaren en geç altı ay içinde Cumhurbaşkanı tarafından düzenleneceği, d) Anayasanın 159 uncu maddesinde yapılan düzenlemeye göre yeni Hâkimler ve Savcılar Kurulu üyelerinin en geç otuz gün içinde seçileceği, e) Askerî Yargıtay ve Askerî Yüksek İdare Mahkemesinden Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçilmiş bulunan kişilerin herhangi bir sebeple görevleri sona erene kadar üyeliklerinin devam edeceği, f) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek İdare Mahkemesi ve askerî mahkemeler kaldırıldığı, g) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte yürürlükte bulunan kanun hükmünde kararnameler, tüzükler, Başbakanlık ve Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelikler ile diğer düzenleyici işlemler yürürlükten kaldırılmadıkça geçerliliğini sürdüreceği, Yürürlükte bulunan kanun hükmünde kararnameler hakkında 152’nci ve 153’üncü maddelerin uygulanmasına devam olunacağı,
h) Kanunlar ve diğer mevzuat ile Başbakanlık ve Bakanlar Kuruluna verilen yetkilerin, ilgili mevzuatta değişiklik yapılıncaya kadar Cumhurbaşkanı tarafından kullanılacağı, i) Anayasanın 67’nci maddesinin son fıkrasında düzenlenen “Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz.” Hükmünün, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra birlikte yapılacak ilk milletvekili genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi bakımından uygulanmayacağı düzenlenmiştir. MADDE 18- Yürürlük maddesidir. Yapılan değişikliklerin ne zaman yürürlüğe gireceği düzenlenmektedir. AÇIKLAMA ; Bu değişiklik kanunu ile Anayasanın; a) 8, 15, 17, 19, 73, 82, 87, 88, 89, 91, 93, 96, 98, 99, 100, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113 üncü maddelerinde yapılan değişiklikler ile 114 üncü maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarının ilgaları yönünden, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124 ve 125’inci maddelerinde yapılan değişiklikler ile 127’nci maddenin son fıkrasına dair değişiklik; 131, 134, 137’nci maddelerinde yapılan değişiklikler ile 148’inci maddenin birinci fıkrasındaki değişiklik ile altıncı fıkrasındaki “Bakanlar Kurulu üyelerini” ibaresine dair değişiklik, 150, 151, 152, 153, 155 inci maddenin ikinci fıkrası,161, 162, 163, 164, 166 ncı ve 167 nci maddelerinde yapılan değişiklikler ile Geçici 21 inci maddenin (F) ve (G) fıkraları, birlikte yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının göreve başladığı tarihte, b) 75, 77, 101 ve 102 nci maddelerinde yapılan değişiklikler, birlikte yapılacak ilk Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin takvimin başladığı tarihte, c) Değiştirilen diğer hükümleri ile 101 inci maddesinin son fıkrasında yer alan “Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir” ibaresinin ilgası bakımından yayımı tarihinde, yürürlüğe gireceği, d) Ayrıca değişikliği düzenleyen kanunun halkoyuna (referandum) sunulması halinde tümüyle oylanacağı hükme bağlanmıştır. NETİCE OLARAK: Yeni anayasa değişikliği ile, bir yamalı bohça haline gelen 1982 darbe anayasasında bu güne kadarki en kapsamlı değişiklik yapılmıştır. Anayasada yapılan sistem değişikliği ile yürütme yetkisi yeniden düzenlenmektedir. Aslında yapılması gereken anayasanın tümüyle milli iradenin tezahürü olan meclis tarafından tüm partilerin katılımı ile yapılmasıydı. Dış vesayetin emrinde olan odakların engellemesi ile, Ak Parti ve MHP nin dışında değişikliğe mecliste destek gelmemiştir. Ancak önemli ölçüde milletimizin desteğini almış olan değişikliği nisan ayında yapılacak halk oylaması ile teyid etmiş olacağız. Yapılan değişiklik, Büyük Türkiye’nin inşasında önemli bir adımdır. Değişikliğin ana kodları olarak Kalıcı siyasi istikrar, hızlı ve etkili icraat, güçlü yürütme ve güçlendirilmiş meclis, devlette birlik ve uzlaşma, güçlü yönetim ve güçlü Türkiye, koalisyonlara ve zaman kaybına son verilmesi şeklinde ifade edebiliriz. Yeni anayasa değişikliği milletimize ve İslam âlemine hayırlı olsun.